تفسير و شرح اشعارحافظ
به قلم سيد شكيب زيرك
١٦ حمل ١٣٩٣
1- ما را ز خيال تو چه پرواى شراب است
خم گو سر خود گير كه خمخانه خراب است
١- آنكس كه حال و هواي تو در سر دارد ديگر پرواي شراب و بيخودي ندارد زيرا كه خيال تو در سر داشتن به مراتب كيفيت و لذت بالا تر از شراب خواهد داشت،پس به خم مي بگو كه سر خود ببند و وجودت را بروز نده زيرا وضع خمخانه خراب است و بازار تو با بودن خيال يار كساد.
2- گر خمر بهشت است بريزيد كه بى دوست
هر شربت عذبم كه دهى عين عذاب است
٢- گر شراب ، شراب بهشت است او را دور بريزيد ، چون هر شربت و نوشيدني شيرين مه به من بخورانيد در صورتي كه حضور يار در آن مشهود نباشد براي من عين عذاب و زجر خواهد بود.
3- افسوس كه شد دلبر و در ديده گريان
تحرير خيال خط او نقش بر آب است
٣- صد افسوس كه يار از دست رفته است ودر چشمان گريان من فقط ترسيم خيال و خط او چيزيست شبيه نقش كشيدن بر آب كاريست عبث و بيهوده چون يار ديگر نيست.
4- بيدار شو اى ديده كه ايمن نتوان بود
زين سيل دمادم كه در اين منزل خواب است
٤- اي انسان بيدار شو، وقت خواب و غفلت نيست و در اين دير ، ايمن نخواهي بود از اين سيلي كه هر لحظه در اين منزلگه تو در جريان است.
5- معشوق عيان ميگذرد بر تو وليكن
اغيار همي‌بيند از آن بسته نقاب است
٥- معشوقه ات به صورت واضح و روشن به تو رجوع ميكند و از تو ميگذرد،اما تو توان ديدن آن را نداري و اغيار از زير نقاب او را خواهند ديد.
6- گل بر رخ رنگين تو تا لطف عرق ديد
در آتش شوق از غم دل غرق گلاب است
٦- گل وقتي زيبايي را در رخ تو ميبيند و عرق جبين تورا تماشا ميكند،از آتش شوق ديدار تو در تب و عرق غرق است.
7- سبز است در و دشت بيا تا نگذاريم
دست از سر آبى كه جهان جمله سراب است
٧- در و دشت حال و هواي بهاري دارد و سبز است و بر من و توست كه در جستجوي آب باشيم زيرا كه اين دنيا دنياي فاني و مجازي است و همه اش سراب به نظر ميرسد.
8- در كنج دماغم مطلب جاى نصيحت
كاين گوشه پر از زمزمه چنگ و رباب است
٨- دماغ من آنقدر پرست كه هيچ جاي نصيحتي برايش باقي نمانده است،چرا؟ چون آن گوشه اي هم كه تو تصور داري براي نصيحت جايي باقي باشد چنين نخواهد بود و در آن گوشه هم زمزمه اي از آواز چنگ و رباب ميباشد.
9- حافظ چه شد ار عاشق و رند است و نظرباز
بس طور عجب لازم ايام شباب است
٩- اگر حافظ شيوه اي رندي و عاشقی در پيش گرفته است چه شود،چون اين تعجب از وضع حافظ شايسته ايام جواني اوست.
خود را از قید و بند تفکر مقایسه آزاد کنید