بشنو از نی . . .

انبان علی عجمی


شبی از شبها خلیفه هارون الرشید را بیخوابی بسر افتاد. وزیر خود را بخواست. چون وزیر حاضر آمد خلیفه باو گفت: ای جعفرمرا بیخوابی و تنگدلی فرو گرفت از تو چیزی می خواهم که دل مرا بگشاید و خاطر مرا شاد بدارد.

جعفر گفت: ایهاالخلیفه، مرا صدیق است علی عجمی نام دارد و در نزد او از حکایات و اخبار طرب آمیز و نشاط انگیز چیزی هست که اندوه ببرد و خاطر فرحناک کند. فرمود او را پیش من آورید. وزیر بیرون آمده علی عجمی را بطلبید. چون علی حاضر آمد وزیر گفت: پذیرای فرمان خلیفه باش. علی عجمی گفت سمعاً و طاعتاً. و با وزیر به سوی خلیفه روان شد. چون در پیشگاه خلیفه حاضر آمد خلیفه جواز نشستن بداد و باو گفت: ای علی، امشب بسی دلتنگ هستم..................

باقی در ادامه ی مطلب.............

هزار و یکشب

   و باو گفت: ای علی، امشب بسی دلتنگ هستم و شنیده ام که تو حکایات و اخبار یاد داری از تو می خواهم چیزی بگوئی که اندوه از من ببرد.

علی گفت: ایها الخلیفه چیزهائی که به گوش شنیده ام بیان سازم.

خلیفه گفت: چیزی که دیده باشی حدیث کن.

عجمی گفت: ای خلیفه بدان که من در یکی از سالها از همین شهر بغداد سفر کردم و غلامی با خود برده بودم که آن غلام انبانی داشت چون به شهر دیگر آمدیم من به بیع و شری نشستم که مردی ستمکار و جفا پیشه بر من هجوم آورده و انبان من و آنچه متاع در دست غلام بود بگرفت. من گفتم: ای جماعت مسلمانان مرا دریابید و از دست این ستمکار فاجر مرا برهانید. مردمان در جواب گفتند که هر دو به نزد قاضی روید و به حکم او راضی شوید و پس هر دو رو به خانه قاضی کردیم. چون در نزد او حاضر آمدیم قاضی گفت از بهر چه آمده اید و کار شما چیست؟ من گفتم: ما دو تن با هم مخاصمت داریم و از تو محاکمت می خواهیم. قاضی گفت: کدام از شما مدعی است؟ آن مرد تقدم کرده گفت مولانا القاضی انبان با هر چه هست از آن منست. قاضی گفت: این انبان از تو چه وقت گم شده؟ گفت دیروز این انبان از من رفته و من دوش از اندوه نخفته ام. قاضی گفت اگر انبان از آن تست متاعی را که از آن تست از برای من توصیف کن.

پس آن مرد گفت: در این انبان میلهای سیمین و کلحهای عنبرین و شمعدانهای زرین و تنگهای بلور و غرفهای نگارین و فرشهای نگارین و فاخر و رنگین و حصنهای حصین و چشمه های گورای شیرین و شهر همدان و قزوین و ممالک هندوستان و چین و جمعی از مردم بیدین گواهی می دهند که انبان من است و هر چه در اوست از آن من است.

قاضی به من گفت ایفلان در این انبان چیست و گواه تو کیست؟ من در حالتی که دلم سوخته و آتش عظیم افروخته بود پیش رفتم و گفتم اعزالله مولانا القاضی در این انبان خانه ایست خراب و طنبور است و طناب و رباب است و شراب سیخ است و کباب و در انبانست کواعب و جمعی از اهل کتاب و شیخ و شاب گواهند که این انبان از من و آنچه در اوست از آن من است.

جوان از سخن من داد زده فریاد برآورد که ایهاالقاضی این انبان معروفیست و آنچه درو هست موصوف است و در انبان است عیون و انهار احجار و اشجار و دریا ها و کوهسار و صحرا و مرغزار و سواران نیزه دار و شیران آدم خوار و هزار هزار گروه مار. در این انبان است دام صیاد کوره حداد و قصر شدادین عاد و ارم ذاه العماد و شهر بصره و بغاد و دزد شیاد و هزار هزار از مردم گواهند که این انبان من و آنچه در اوست از آن منست.

پس قاضی گفت: یا علی چه میگوئی؟ من در خشم و اندوه شده پیش نشستم. به قاضی گفتم در این انبان تیغست و سنان و سرو است و بستان و گلست و ریحان و در این انبان است قلزم و عمان و ری و طبرستان و دامغان و سمنان و اصفهان و لبنان و ساحت آذربایجان و خراسان و جمعی از عالمان و زاهدان و واعظان و قیس و رهبان گواهند که انبان، انبان منست و آنچه دروست از آن من.

جوان از سخن برآشفت و پیشرفت نشست، گفت: ایهاالقاضی، درین انبان چمن است و گلزار و شکوفه است و ازهار و عندلیب و هزار چنگ و مزمار است و میخانه و خمار شهر کوفه و بصره و سبزوار و هزار هزار اخبار و اشرار گواه که این انبان من و آنچه در اوست از آن منست.

چون قاضی این سخنان بشنید عقلش حیران شد و گفت: نیستید شما مگر دو مرد منافق و دو فاجر فاسق سخنان شما از روی فساد و دعوی شما محض لجاج و عناد است زیرا که از جزایر خالدات تا سرحد ظلمات و از مغرب زمین تا نواحی هرات و از فارس تا خراسان و از چین تا بادیه غیلان و از زمین تا آسمان و همه دنیا از کران تا کران آنچه که شما گفتید ندارد، مگر این انبان هفت آسمان است، مگر این انبان عرش سبحان است، مگر این انبان عرصه محشر است، مگر این انبان عالم دیگر است. آنگاه به گشودن انبان امر فرمود. چون انبان بگشودند جز قرصه ای نان جوین و مشتی زیتون چیزی در آن نبود. قاضی انبان بر ما انداخته ما را از مجلس راند. علی عجمی گفته است چون خلیفه این حکایت از من بشنید چندان بخندید که بر پشت بیفتاد و جایزه نیکو بمن داد.

هزار و یکشب